Schrijver, doe niet zo maakbaar!
Fantasize, 19 september 2024
Speculatieve fictie toont werelden die niet kunnen bestaan maar die wel realistisch moeten aanvoelen. In een essay op Fantasize laat ik zien met welke eigenschappen van menselijk gedrag een schrijver rekening heeft te houden bij het vormgeven van verhaalwereld en avontuur.
Oudemannentaal en vacuümverpakte kaas
24 juli 2024
Hoe lees je speculatieve kortverhalen? Maar vooral: hoe lees je ze níet? In deze blog geef ik aan de hand van mijn eigen ervaringen als jurylid in een verhalenwedstrijd vijf adviezen aan lezers, juryleden en recensenten.
De brute natuur of juist niet
Hebban, 29 mei 2024
Pake Pollok en andere verhalen (2022) van Joost Uitdehaag bevat verhalen in meerdere genres: sciencefiction, fantasy en historisch. Uit mijn analyse blijkt dat het voor de hoofdthema’s in de verhalen en ook voor de ingezette verteltechnieken geen wezenlijk verschil maakt welk labeltje erop zit.
Bereidheid tot deconstructie. Een verkenning van Mike Jansens Ophelia Omarmd
10 april 2024
Deze verhalenbundel verscheen in 2013 en bevat verhalen waarin onder andere de thema’s manipulatie door machthebbers en de cyclische aard van de historie naar voren komen. Ik bespreek zes van de verhalen, waarbij ik vooral inzoom op de ingezette verteltechnieken.
De parallelle werelden van de Waterloper en de Harland
Hebban, 6 maart 2024
De Waterloper en de Harland Prijs zijn de twee grootste kortverhalenwedstrijden binnen het Nederlandstalige speculatieve genre. In dit artikel laat ik aan de hand van de uitslagen van 2023 de verschillen zien tussen de inzenders.
De dubbelzinnige vampier, de ironische alien
Fantasize, 25 januari 2024
Speculatieve fictie wordt gekenmerkt door (in goed Nederlands) de sense of wonder en de bereidheid van de lezer tot een willing suspension of disbelief. Oftewel: het zet fantastische elementen in en moet dat overtuigend doen. Deze kenmerken maken het uitermate geschikt om op geheel eigen wijze ambiguïteit in kortverhalen aan te brengen.
Thema’s in de surrealistische verhalen van Frank Roger
Fantasize, 4 oktober 2023
Frank Roger schrijft al een paar decennia verhalen met een vooral surrealistisch karakter. Vaak is er ook sprake van een maatschappelijke invalshoek. In dit artikel bespreek ik drie thema’s die ik aantrof in zijn bundel Spoorloos en andere verhalen (2020).
Onstuimige chaos in Jasper Polanes De onzichtbare Maalstroom
Hebban, 26 juli 2023
De Onzichtbare Maalstroom is een vierdelige Nederlandstalige fantasy-serie uit 2014-18 waarin complete werelden zich in de hoofden van personages bevinden. In dit artikel ga ik op zoek naar diepere betekenislagen in de serie.
De Komeet: lijnen tussen werelden
Hebban, 14 juni 2023
In de speculatieve verhalenbundel De komeet (De Geus, 2023) geven Nederlandse schrijvers elk in een kortverhaal hun visie op diversiteitsthema’s als zwart-wit, vluchtelingen en kolonisatie. Dit artikel bespreekt de afzonderlijke verhalen en plaatst de bundel in de bredere context van de Nederlandstalige speculatieve fictie.
Geen druppel zweet in de winnende verhalen van Harland 2022
Hebban, 23 maart 2023
De Harland Prijs is een verhalenwedstrijd met een lange staat van dienst binnen het speculatieve genre. Ik bekijk de vijf hoogst geëindigde verhalen van de editie 2022. Hoe prikken de schrijvers hun prioriteiten aan de vork? En welke rode lijnen vallen te ontwaren?
Verscheidenheid aan fantastische verhalen in HSF 280
Hebban, 8 februari 2023
HSF (uitgegeven door het NCSF) is een van het handjevol genre-tijjdschriften dat wordt uitgegeven binnen het Nederlandse taalgebied. Ik bespreek hier de zeven verhalen in nummer 280 (najaar 2022).
‘Schrijven is iets waar al mijn inner voices het over eens zijn’ (deel 1, deel 2)
Fantasize, 19 en 26 januari 2023
Schrijvers van speculatieve fictie gebruiken allerlei manieren om lagen in hun verhalen aan te brengen. In deze tweedelige dialoog ga ik in gesprek met Mike Jansen over zijn kortverhaal ‘De bron’ (2021) en aspecten van zijn schrijverschap.
Vijf EdgeZero-winnaars laten zien hoe divers de Nederlandstalige speculatieve fictie is
Hebban, 21 december 2022
De EdgeZero-verhalenwedstrijd staat open voor speculatieve kortverhalen die in het voorafgaande jaar hebben meegedaan in een wedstrijd of die ergens gepubliceerd zijn geweest. Ik houd de winnende verhalen van de jaren 2018-2022 tegen het licht. Wat hebben ze te vertellen, hoe relevant zijn speculatieve verhalen als deze in onze tijd?
Positiepapieren
9 november 2022 en 17 december 2022
Hoe verhoudt speculatieve fictie zich tot literair proza en poëzie daar waar het gaat om relevantie? Kan het even complex zijn en evenzeer uitnodigen tot nadenken over mens, samenleving en wereld? Wat mij betreft is het antwoord op die laatste vraag een volmondig ‘ja’. Alleen wordt het altijd langs de lat van die andere twee genres gelegd. In twee positiepapieren probeer ik de invalshoek te formuleren die wij zélf hebben als liefhebbers van speculatieve fictie. In Positiepapier 1 kijk ik welke instrumenten literair proza, poëzie en speculatieve fictie inzetten om relevantie over te brengen. De bevindingen pas ik toe op drie kortverhalen. In Positiepapier 2 probeer ik een analysekader voor speculatieve fictie te geven dat recht doet aan de soms prachtige verhalen die de Nederlandstalige genrewereld heeft voortgebracht.
‘Denk ik.’ Jack Schlimazlnik over beeldvorming en realiteit
Oktober 2022
Als we ons beeld van de realiteit niet meer baseren op feiten maar op emoties en aannames, dan verliezen we als samenleving en als mens onnoemlijk veel. In dit artikel laat ik zien hoe deze schrijver dit heeft uitgewerkt in ‘Algorhythm ‘n’ blues’ (kortverhaal), ‘Beeldcultuur’ (gedicht) en Mi Sueño (roman).
Samenkomen in de dans. Wortels, tradities en vernieuwingen in de verhalen van Jack Schlimazlnik
Fantasize, 6 oktober 2022
Onze omgang met wortels, tradities en vernieuwing is een terugkerend thema in het oeuvre van Jack Schlimazlnik. In dit artikel illustreer ik dit en laat ik zien wat het kortverhaal ‘Dansend door de nacht’ te maken heeft met de slavernijdiscussie.
Schrijven als een schot in het duister. Op zoek naar Jack Schlimazlnik
September 2022
Mijn zoektocht naar de diepere lagen in het oeuvre van deze in 2020 overleden Nederlandse schrijver.
Het woud dat runen ritst. Over Jack Schlimazlniks ‘Het lied van de pijn’
Augustus 2022 (herziene versie)
Dit kortverhaal uit 2016 laat zien hoe diep mensen beschadigd kunnen worden door vooroordelen. Ook aan bod in het artikel komen ‘De knipoog van de meermin’ en ‘Tijd en ruimte’ (beide 2015)
Laatst bijgewerkt, behoudens tekstuele correcties: 12 juni 2024